Wetenschappers bij CERN veranderen lood in goud

Lood veranderen in goud. Klinkt goed toch? Natuurkundigen bij het beroemde CERN-laboratorium in Genève is precies dat gelukt. In de Large Hadron Collider (LHC) werden loodionen met bijna de lichtsnelheid op elkaar afgevuurd. Dit resulteerde in het opmerkelijke resultaat.

Tijdens deze experimenten botsen de loodionen niet altijd frontaal op elkaar; soms scheerden ze net langs elkaar heen. In die gevallen ontstaat er een extreem krachtig elektromagnetisch veld, waardoor een van de loodkernen drie protonen verliest. Hierdoor verandert het atoom van lood (dat 82 protonen bevat) in goud (dat bevat 79 protonen).

Deze bijzondere transmutatie werd waargenomen door de ALICE-detector, die speciaal is uitgerust om dit soort zeldzame gebeurtenissen te detecteren. Uit een analyse van data tussen 2015 en 2018 bleek dat er in totaal 86 miljard goudkernen zijn ontstaan – goed voor ongeveer 29 triljoenste van een gram. De meeste van deze goudatomen waren extreem instabiel en bestonden slechts een microseconde voordat ze uiteen vielen of ergens tegenaan botsten.

Hoewel het CERN-team geen plannen heeft om goudproductie als bijverdienste te gaan gebruiken, levert het onderzoek wel waardevolle inzichten op. Door beter te begrijpen hoe fotonen (lichtdeeltjes) kernen kunnen veranderen, kunnen de wetenschappers de prestaties en stabiliteit van de deeltjesbundels in de LHC verbeteren.

Goud maken uit lood is mogelijk – maar voorlopig alleen in de wereld van de hightech deeltjesfysica, en niet in de vorm van glimmende goudstaven.